Wie aan Joure denkt, denkt al snel aan Douwe Egberts. Vanzelfsprekend dat een groot deel van de collectie van Museum Joure bestaat uit stukken die alles met koffie, thee en tabak te maken hebben. En des te verrassender dat er nog veel meer te zien is. Het museum in Joure heeft van de buitenkant wel iets weg van een openluchtmuseum, het bestaat uit allemaal verschillende gebouwen maar het bestaande complex is bijna geheel authentiek. Ambachtelijk vakmanschap, daar gaat het over in het museum. Er zijn werkplaatsen te vinden van drukkers, een koffiebrander, een klokkenmaker, een koperslager, een theepakker, een geelgieter en een zilversmid. De bedrijvige historie van de regio zit diep verankerd in het DNA van dit bijzondere museum. Overal is te zien hoe de innovaties van vroeger bepalend zijn voor de bedrijvigheid in de omgeving nu. En het mooie is: de unieke objecten van dit regionale museum gaan straks de hele wereld over omdat ze nu ook in Joure hun collectie digitaliseren.
Goed zicht op de collectie
‘De collectie digitaliseren was gelijk een mooie gelegenheid om precies te inventariseren wat we nu allemaal in huis hebben.’ Eindelijk heeft conservator Margreet van der Zee de kans de hele collectie in kaart te brengen. En gelijk op de digitale kaart te zetten.
‘We zijn natuurlijk al veel eerder begonnen met de inventarisatie van onze collectie in ons registratiesysteem AdLib. Maar dit vergt veel tijd, en daar wringt de schoen dan al snel. Het handjevol vaste parttime medewerkers hebben andere taken te vervullen dan het registreren. Dankzij RedBot hebben we nu tijdelijk Lolkje Bouma aan kunnen nemen, dus dat is echt heel mooi. Je merkt ook dat er door de komst van de mobiele fotostudio en de strakke planning echt een stok achter de deur zit om alles op tijd af te krijgen. Een mooie bijkomstigheid is dat je alles uit het depot weer door je handen krijgt, dus we hebben weer goed zicht op de collectie. Het geeft heel veel inspiratie voor nieuwe activiteiten en samenwerkingen met andere musea.’
Twee weken klokken schieten
Lolkje en Margreet worden bij de fotografie ondersteund door Jan Poorte, een van de 150 vrijwilligers van het museum, die de camera graag ter hand neemt. Ze hebben alle drie een instructie gekregen om met de fotostudio te kunnen werken zodat de digitale bestanden straks aan de hoge eisen van DimCon – de nationale digitale collectie – kunnen voldoen. Deze fotostudio reist de komende jaren langs veel Friese musea. ‘We hebben als eerste in twee weken tijd alle klokken gefotografeerd. Museum Joure heeft de grootste collectie Friese klokken ter wereld, wel tachtig stuks, en dan met name staartklokken en klokken met unieke mechanismen. Uit onze collectie klokken blijkt ook weer hoe belangrijk ambachtelijk vakmanschap voor Joure en De Fryske Marren is. Er werkten immers veel vakmensen mee aan de totstandkoming van één zo’n klok: de uurwerkmaker, de kopergieterij, houtbewerkers, een wijzerplaatschilder,’ vertelt Margreet.
Op ontdekkingsreis: echt of niet echt?

Deze bijzondere Cadogan werd onlangs ontdekt in het depot
Lolkje Bouma (27 jaar) is afgestudeerd in cultuurwetenschappen en heeft een master in literatuurwetenschap. Ze kwam maar moeilijk aan het werk in haar vakgebied maar heeft nu voor een jaar een baan als registrator. Ze inventariseert de hele collectie, maakt de planning voor het fotograferen en zorgt ervoor dat alle objecten nauwkeurig geregistreerd worden in het systeem. Het depot gaat binnenkort verhuizen dus na de klokken was dit aan de beurt. ‘Het is heel interessant om met deze collectie bezig te zijn, het is voor mij één grote ontdekkingsreis geweest door het depot. Zo kwam ik laatst een theepotje tegen dat je op de kop moet vullen. Dat bleek een cadogan te zijn, heel bijzonder. Maar het meest bijzondere is dat we stukken zijn tegen gekomen die we nog verder moeten onderzoeken op echtheid. ‘Het koffievrouwtje’ – een schilderij van de bekende 19e-eeuwse kunstenares Suze Robertson bijvoorbeeld. Of het zilveren model van een schip van vermoedelijk de beroemde zilversmid Hooijkaas uit Schoonhoven. Er staan zoveel mooie dingen in het depot die eigenlijk een plek in het museum verdienen, die je aan het publiek wilt laten zien. Daarom is dat digitaliseren zo mooi.’ In gedeelten zal de collectie in de toekomst online komen op Dimcon. Tot die tijd is het nu eerst hard werken om de registratie van alle objecten zover klaar te krijgen.
(Mattie Boekema)
Redbot